1. Jasne komunikaty – sformułujmy konkretne zasady czy sprecyzowane wymagania, które zdecydowanie ułatwią nam komunikację z dzieckiem. Obie strony wiedzą wtedy w jaki sposób pracować, co zdecydowanie obniża poziom stresu, a to przekłada się na poprawienie wyników w nauce i ogólną poprawę funkcjonowania dziecka. 2. Centrum Dobrego Wychowania to bardzo dużo zieleni i mnóstwo edukacyjnych atrakcji. Tutaj nie można się nudzić, bo nawet w trakcie przerw pomiędzy zajęciami jest co robić. Centrum to też miejsce odpoczynku i wytchnienia od zgiełku miasta, dzięki czemu jeszcze lepiej możemy doświadczyć działania w grupie i własnej aktywności. Pracujesz z ludźmi? Zapisz się na nasz darmowy kurs Jak Skutecznie Pracować z Grupą i Klasą. 502-928-477, biuro@cdw.edu.pl. 513-056-931, kontakt@cdw.edu.pl. Zapisz się na darmowy kurs Jak Skutecznie Pracować z Grupą i Klas Szkolenia dla nauczycieli. Oferta szkoleń Jest to wbrew pozorom prosta metoda wychowawcza. Chodzi o to, aby pokazywać dziecku, jak należy się odpowiednio zachowywać. Pokazujemy to na swoim przykładzie. Dzieci bardzo chętnie naśladują dorosłych. Przez pierwsze lata życia rodzice są dla swoich dzieci najważniejszymi istotami na świecie. Obserwują nas, próbują naśladować. Jednym z elementów edukacji do myślenia jest zachęcenie uczniów do formułowania własnego zdania. Bardzo często ludzie (a zwłaszcza młodzi, choć nie tylko) po prostu nie mają własnego zdania na ważne tematy. Skoro nie mają własnego zdania są bardziej podatni na manipulacje i podpowiedzi mówiące jak „powinno się” myśleć. 8X1vgZm. Centrum Dobrego Wychowania Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo w Motyczu Leśnym od 1992 roku stanowi bazę dla różnorodnych działań podejmowanych przez Fundację. Jest miejscem wychowania i edukacji dzieci i młodzieży, szkolenia instruktorów, organizacji licznych programów młodzieżowych i specjalistycznych warsztatów edukacyjnych. Stawiamy sobie za cel kształtowanie postaw wspólnotowości i zaangażowania, również rozumianego jako postawa patriotyzmu i przedsiębiorczości. Nasz wysiłek koncentrujemy wokół realizacji ciekawych metod nauki (warsztaty, zielone szkoły, projekty edukacyjne), będących atrakcyjnym uzupełnieniem edukacji szkolnej. Stale pracujemy nad jakością naszych projektów. Wykorzystując różnorodne pomoce oraz autorskie programy, staramy się aktywizować uczniów, pomagać im odkrywać swoje talenty i rozwijać różnorodne zainteresowania. Nasze Centrum to również baza wiedzy, ciekawych metod oraz kursów i szkoleń dla nauczycieli i osób pracujących z grupami. Naszą ofertę kierujemy również do osób dorosłych oddając w ręce naszych gości Centrum i jego otoczenie. Jest to doskonałe miejsce do organizacji szkoleń, konferencji i seminariów, ale również spotkań integracyjnych i przyjęć rodzinnych. Zaletą Domu jest ciepła i przyjazna atmosfera oraz wypracowany przez lata styl kadry, który sprawia, że każdy czuje się tutaj jak u siebie w domu. Adres i rezerwacje:Motycz Leśny 5121-030 Motycze-mail: biuro@ 502 928 Współpraca:Elwira @ 500 202 984 Dowiedz się więcej o Centrum Dobrego Wychowania: Nauka pływania dla dorosłych Kłamstwa, mity i wiara w siebie Każdy z nas uczy się w innym tempie, lecz aby nauczyć się pływać, należy w wolniejszym lub szybszym tempie przejść cały proces. Pierwszym krokiem powinno być pozbycie się fałszywych przekonań na temat siebie i swoich możliwości, potem opanowanie wszystkich elementów podstawowej nauki pływania, od zapoznania się z basenem po konkretne zadania stawiane przez instruktora w trakcie kursu pływania i utrwalanie nabytych umiejętności podczas samodzielnego pobytu na basenie. Dla osób, które ukończą kurs podstawowy, naturalną konsekwencją jest kurs doskonalenia pływania. „Zajęcia prowadzone przez Pana Damiana pozwalaja w pełni zaspokoić chęć nauki i doskonalenia pływania. Pełny profesjonalizm instruktora sprawia, że już po kilku lekcjach można swobodnie poruszać się w wodzie i poznać podstawy stylów pływackich. Ponadto indywidualne podejście do uczestników powoduje, że każdy swobodnie i bezstresowo uczestniczy w zajęciach. Osobom, które wahają się, serdecznie polecam wziąść udział w lekcjach u Pana Damiana”. Agnieszka, Rybnik KILKA SŁÓW O INSTRUKTORZE Nazywam się Damian Grzegorzyca. Jestem instruktorem pływania z kilkunastoletnim doświadczeniem. Ukończyłem AWF w Katowicach. Mam za sobą dziesięć lat pracy zawodowej w jako ratownik i starszy ratownik WOPR oraz instruktor pływania, i przez prawie siedem lat jako nauczyciel wychowania fizycznego i trener w klasie sportowej o profilu pływackim. Wspólnie z żoną Agnieszką od 10 lat uczymy pływać dzieci i dorosłych w ramach działalności Firmy ANTIDOTUM – AGNIESZKA GRZEGORZYCA W przeciągu 18 lat mojej kariery zawodowej, nauczałem dzieci w grupach szkolnych, z dziećmi i dorosłymi w ramach kursów realizowanych przez Antidotum oraz pracowałem z osobami indywidualnie. W tym czasie wielokrotnie spotykałem osoby obezwładnione lękiem, stresem i niepewnością, wynikającymi z dotychczasowych doświadczeń w obcowaniu z wodą – lub ich braku. Do największych sukcesów zaliczam nauczenie pływania dwóch osób niewidomych od urodzenia oraz niesłyszącego chłopca. Na moich kursach spotkałem także osoby, które kiedyś tonęły, a nawet były reanimowane, a teraz postanowiły pokonać tę traumę. Mam nadzieję, że nabyta przeze mnie wiedza, którą chcę się z podzielić, pomoże wszystkim, którzy chcą podjąć wyzwanie i nauczyć się pływać. Poniżej dzielę się jeszcze dwoma opiniami uczestników: „Od dłuższego czasu biegam i jeżdżę na rowerze. Moim marzeniem jest ukończenie zawodów triathlonowych, niestety nie potrafiłem pływać. Teraz, po kursie u Pana Damiana zamierzam podjąć do wyzwanie. Przede mną jeszcze dużo pracy, ale wiem, ze jestem na dobrej drodze !” Krzysztof, Rybnik „Bardzo dobre zajęcia, zarówno dla dzieci i dorosłych. W zajęciach dla dzieci bierze udział mój synek, a teraz także ja nauczyłam się pływać. Gorąco polecam!” Małgosia, Rybnik Najbliższy kurs nauki pływania rozpocznie się 27 października i będzie prowadzony na Pływalni Krytej MOSiR w Rybniku-Boguszowicach, przy ul . Jastrzębskiej. Zapisy telefonicznie: Swobodne porozumiewanie się w języku angielskim sprawa Ci trudność? Chcesz zainwestować we własny rozwój bądź zwiększyć zakres posiadanych kompetencji, które sprawią, że konkurencja na rynku pracy nie będzie stanowiła dla Ciebie najmniejszego zagrożenia? Jeśli dotąd wydawało Ci się, że nauka języka angielskiego jest zarezerwowana tylko i wyłącznie dla dzieci oraz młodzieży, która wybiera właśnie swoją przyszłą ścieżkę życiową, to zdecydowanie jesteś w błędzie. Angielski dla dorosłych – poznaj zalety! Obecnie na rynku możemy bowiem znaleźć liczne propozycje kursów języka angielskiego dla dorosłych. W zależności od indywidualnych oczekiwań (oraz naturalnie umiejętności) mogą przybierać naprawdę rozmaite formy. Lekcje od stacjonarnych aż po zajęcia online odbywające się z wykorzystaniem specjalnie zaprojektowanej platformy. Zajęcia mogą także dotyczyć określonych zagadnień z angielskiego dedykowanych wybranym branżom. Zróżnicowaną ofertę nauki języka angielskiego dla dorosłych znajdziesz w szkole Break The Ice. Udowadnia ona, że odpowiednio przygotowani lektorzy oraz zróżnicowane metody nauczania przynoszą w pełni satysfakcjonujące efekty. Nigdy nie jest za późno na naukę języka angielskiego – dlaczego warto jest się uczyć języków obcych? Z pewnością dobrze znasz tą sytuację – wyjazd zagraniczny w wymarzone miejsce, idealne warunki do aktywnego bądź bardziej spokojnego wypoczynku, w końcu możesz oderwać głowę od natłoku codziennych obowiązków i odetchnąć z ulgą, aż tu nagle ktoś na ulicy, w sklepie bądź hotelu zadaje Ci pytanie po angielsku, a Ty dosłownie baraniejesz. Wszelka zdobyta w szkole oraz na studiach wiedza niemal automatycznie ucieka Ci z głowy. Starając się pokonać towarzyszącą Ci barierę mówienia próbujesz zażenowany stworzyć zdanie łączące w sobie język angielski oraz język polski… Sytuacji tej dałoby się oczywiście uniknąć – jak? Chociażby za sprawą zajęć angielskiego dla dorosłych w Break The Ice. Dzięki nim Twoja pewność siebie poszybuje w górę, a bezproblemowe porozumiewanie się w obcym języku stanie się Twoją codziennością zarówno podczas wakacji, jak i spotkań biznesowych czy też w każdej, innej sytuacji, gdzie nauka angielskiego okaże się bardzo przydatna. Zapisując się na lekcje, podczas których opanujesz do perfekcji język angielski zyskasz nie tylko umiejętności językowe. Będziesz też mógł przystąpić do respektowanych na całym świecie egzaminów certyfikacyjnych potwierdzających znajomość języka. Osłuchasz się z językiem i poszerzysz zakres słownictwa, który wykorzystasz w pracy. Całkowicie pozbędziesz się bariery językowej, która dotąd całkowicie Cię paraliżowała. Jaki kurs języka angielskiego dla dorosłych oferują popularne szkoły językowe? Niestety sama motywacja do pracy nie wystarczy do zdobycia umiejętności językowych. Kluczem do efektywnej nauki języka takiego jak np. angielski są bowiem regularne ćwiczenia. Pomogą kursy prowadzone przez doświadczonych i cenionych lektorów posiadających odpowiednie kompetencje językowe. Jeżeli stawiasz swoje pierwsze kroki w lingwistycznym świecie lub też interesują Cię bardziej zaawansowane lub specjalistyczne kursy z językiem angielskim dla dorosłych, to koniecznie zapoznaj się z ofertą zajęć przygotowaną chociażby przez szkołę językową Break The Ice. Jest ona owocem wieloletniego doświadczenia oraz pasji do nauki języków obcych. Angielski dla dorosłych to kursy językowe zarówno z lektorami porozumiewającymi się w języku polskim, jak i native speakerem. Pod ich okiem których będziesz mógł szlifować swoje dotychczasowe umiejętności oraz poszerzyć je o zupełnie nowe. Wśród przygotowanej oferty zajęć dedykowanych dorosłym, którzy chcą uczyć się angielskiego znajdziesz tutaj następujące propozycje: Kurs językowy Business English Zajęcia dedykowane tym, którzy korzystają z angielskiego w codziennej pracy. Dzięki temu kursowi w krótkim czasie opanujesz niezbędne słownictwo i nabierzesz pewności siebie w kontaktach z pochodzącymi z zagranicy współpracownikami. Wzmocnisz także swoją pozycję na rynku pracy. Z pewnością docenią to Twoi przyszli pracodawcy podczas rekrutacji odbywającej się po części w języku obcym. Nauka języka angielskiego Medical/Legal English Kurs ten przeznaczony jest dla lekarzy oraz wszystkich innych pracowników służby zdrowia, jak i studentów medycyny oraz oczywiście prawników i studentów prawa, którzy w pracy wykorzystują specjalistyczny język angielski opierający się na specyficznym słownictwie typowym stricte dla danego zawodu. Na zajęciach przepracujesz z nauczycielem budowę zdań, które następnie będziesz mógł wykorzystać w codziennej komunikacji. Dzięki systematyczności pokonasz barierę językową. Z łatwością będziesz mógł zgłębiać się w specjalistycznej literaturze oraz licznych opracowaniach dostępnych jedynie w języku obcym. Angielski dla dorosłych? Pozbądź się bariery językowej z Break The Ice! Preferujesz lekcje online, a może stawiasz na starą, sprawdzoną klasykę i wybierasz raczej zajęcia stacjonarne? W szkole językowej Break The Ice uczysz się angielskiego we własnym tempie pod okiem najlepszych lektorów. Język angielski wykorzystywany jest obecnie na każdym kroku, dlatego zawsze staramy się by przygotowany przez nas program zajęć był efektywny i gwarantował oczekiwane rezultaty. Zapisz się do Break The Ice drogą elektroniczną, zostaw nam swój numer telefonu i skorzystaj z pierwszych zajęć pokazowych całkowicie za darmo! Nr kontaktowy: 699 711 425 Pragniesz, by twoje dziecko wyrosło na osobę kulturalną, uprzejmą i życzliwą? Chcesz, aby potrafiło się odnaleźć w każdej sytuacji? Niemal od kołyski ucz je zasad savoir-vivre’u. Anna Leo-Wiśniewska/ "Przyjaciółka" Dziecko nie od razu zrozumie, dlaczego nie wypada rzucać śmieci na ulicę czy mlaskać przy jedzeniu. Jednak mówienia „pa, pa” na pożegnanie można uczyć już rocznego szkraba. Im zaś dziecko jest starsze, tym więcej reguł poprawnego zachowania potrafi sobie przyswoić. Oto wskazówki, które pomogą ci wychować małą damę i prawdziwego dżentelmena. Nauka etykiety przy stole Około 2. roku życia dziecko powinno już dość sprawnie posługiwać się łyżką, a po kolejnych 2 latach – widelcem. Sześciolatka możesz zacząć zachęcać do posługiwania się nożem. Umiejętności te jednak nie wystarczą, by dziecko prezentowało przy stole nienaganne maniery. Dlatego: Podczas posiłków pilnuj, aby dziecko jadło nad talerzem, nie siorbało, nie mówiło z pełną buzią i trzymało łokcie poza stołem – z czasem takie nawyki wejdą mu w krew. Unikaj zbytniego strofowania dziecka. Ciągłe uwagi w rodzaju: „Nie kręć się, używaj widelca” – odbiorą mu apetyt. Lepiej posłuż się pochwałami: „Trzymasz widelec jak dorosły, brawo!” albo: „Skończyłeś jeść, a na stole nie ma ani okruszka, jestem z ciebie dumna”. Dziecko będzie się wtedy jeszcze bardziej starało. Zobacz też: Pochwała – ściągawka dla rodziców Nauka szacunku dla starszych Trzylatek nie pojmuje, dlaczego seniorom należą się względy. Przedszkolak może już jednak postępować zgodnie z tą zasadą. Podpowiadaj mu więc, by: w autobusie proponował swoje miejsce stojącej obok staruszce. Wytłumacz przy tym: „Ta pani jest zmęczona, a my możemy sobie postać”; wyjmował ręce z kieszeni, gdy z kimś się wita („Bo tak robią grzeczni ludzie”); nie przerywał, gdy starsi rozmawiają („Poczekaj, aż skończymy, dobrze?”); przepuszczał zawsze dorosłych w drzwiach („Nie wypada się przepychać”). Czy wiesz: Czego mogą wymagać seniorzy od młodzieży? Nauka magicznych słów Mówienia „dziękuję”, „proszę”, „przepraszam” można wymagać dopiero od trzy–czterolatka. Warto jednak dawać dobry przykład już nawet młodszym, bo dzieci najlepiej uczą się przez naśladowanie. Dlatego: zawsze mów „proszę”, wręczając dziecku zabawkę, i „dziękuję”, gdy poda ci np. okulary, o które je poprosiłaś. A jeśli niechcący potrącisz pociechę – nie zapomnij przeprosić; uśmiechaj się, mówiąc „dzień dobry” sąsiadom i „do widzenia”, gdy wychodzisz ze sklepu. Dzięki temu dziecko bezbłędnie zacznie kojarzyć, kiedy stosuje się zwroty grzecznościowe. Lekcja dobrych manier Jak każdy rodzic chcesz, by twoje dziecko miał zasady savoir-vivre’u w małym paluszku. Podpowiemy ci zatem, jak wychować małego dżentelmena i małą damę. Etykieta przy stole Najlepszym sposobem uczenia dobrych manier przy stole jest dbanie, by dziecko jadało posiłki z całą rodziną . Wtedy będzie mogło zobaczyć, co należy robić. Już niespełna roczne dziecko może używać łyżeczki i uczyć się jeść samodzielnie . Nie oczekuj jednak, że będzie spokojnie siedzieć przy stole przez cały posiłek. Pamiętaj: Dwulatka możesz śmiało angażować do nakrywania stołu, pytaj go, gdzie siedzą poszczególni członkowie rodziny. Zwracaj także uwagę, że jedzeniem nie należy się bawić. Sprzątanie zabawek Już półtoraroczne dziecko może dobrze bawić się z tobą w sprzątanie. Ale przygotuj się na to, że to ty będziesz inicjatorem tej zabawy, dopóki nie skończy czterech, pięciu lat. Pamiętaj: Tłumacz dziecku, dlaczego porządkowanie jest ważne, że dzięki niemu łatwiej znaleźć zabawki. Kup kolorowe pudła na klocki – łatwiej będzie je segregować. Magiczne słowa: „dzień dobry”, „proszę”, „przepraszam” Dzieci najlepiej uczą się przez naśladowanie, więc zwróć uwagę, czy na co dzień sama mówisz do sąsiadów „dzień dobry”, „proszę” lub „przepraszam”. Jeśli tak, to nawet nie zauważysz, kiedy dziecko też zacznie to robić. Już 10-miesięczne dziecko może zacząć poznawać zasady kindersztuby . Gdy nie umie jeszcze mówić, będzie tylko kiwać główką, jeśli właśnie ten gest będziesz wykonywać za każdym razem, gdy dziękujesz maluchowi. Pamiętaj: Dziecko może czasem zapominać o słowach „proszę” czy „dziękuję”. Możesz wtedy np. nadstawiać ucho jak przygłucha ciocia albo zwyczajnie mu o nich przypomnieć. Mycie rączek przed posiłkiem To ważny nawyk, bo chroni dziecko przed chorobami . Regularną naukę mycia rączek przed jedzeniem powinniście zacząć, gdy maluch zacznie raczkować... Lekcja dobrych manier Czy wiesz, w jakim wieku malec będzie gotowy, by usiedzieć spokojnie, gdy go o to poprosisz, lub używać słówka „przepraszam”? Etykieta za stołem Najlepszym sposobem uczenia dobrych manier przy stole jest dbanie, by maluch jadał posiłki z całą rodziną. Wtedy będzie mógł zobaczyć, co należy robić i stopniowo będzie przyzwyczajać się do odpowiedniego zachowania. Kiedy zacząć: Już półroczniaczek może używać łyżeczki i uczyć się jeść samodzielnie, chociaż oczywiście sam nie zje zupki, no i bluzeczka potem będzie nadawać się do prania. Nie oczekuj też, że będzie spokojnie siedzieć przy stole przez cały posiłek. Jak to zrobić: Angażuj dziecko podczas nakrywania stołu, pytaj je, gdzie siedzą poszczególni członkowie rodziny. Jeśli maluch nie chce jeść ze zwykłych talerzy, kup mu specjalne, kolorowe, dla dzieci, np. z Myszką Miki lub innym bajkowym bohaterem. Sprzątanie zabawek Każdy sprząta po sobie – to zasada, którą powinnaś wpoić dziecku jak najwcześniej – w przyszłości bardzo wiele wam to ułatwi... Kiedy zacząć: Już półtoraroczne dziecko może dobrze bawić się z tobą w zbieranie zabawek. Ale przygotuj się na to, że to ty będziesz inicjatorem tej zabawy, dopóki malec nie skończy czterech, pięciu lat. Jak to zrobić: Tłumacz swojemu smykowi, dlaczego porządkowanie jest ważne . Powiedz, że jego sensem jest to, by dzieci mogły znaleźć lalki czy autka, gdy będą im potrzebne. Albo że zabawki też muszą iść spać do swoich domków. Kup kolorowe pudełka, by ułatwić ich segregowanie. Magiczne słowa Dzieci najlepiej uczą się przez naśladowanie , więc zwróć uwagę, czy na co dzień sama mówisz do sąsiadów „dzień dobry”, „proszę” lub „przepraszam”. Jeśli tak, to nawet nie zauważysz, kiedy dziecko też zacznie to robić. Kiedy zacząć: Już dziewięciomiesięczne dziecko może zacząć poznawać zasady kindersztuby . Gdy nie umie jeszcze mówić, będzie tylko kiwać główką, jeśli właśnie... Kindersztuba u dziecka? To możliwe! Czy miłe, dobrze ułożone dziecko jest istotą z zamierzchłej przeszłości – taką, o której czyta się w starych książkach, unosząc z niedowierzaniem brwi? Niekoniecznie! Dziś nikt już nie wymaga od dzieci, by całowały ojca w rękę i zwracały się do matki w trzeciej osobie („Czy mama mogłaby…”). Nie przypominamy dzieciom na każdym kroku, że dzieci i ryby głosu nie mają, nie każemy klęczeć na grochu za to, że wstały zbyt wcześnie od stołu, nie wymagamy, by dygały albo kłaniały się w pas sąsiadom. I dobrze, jednak odrobina kindersztuby na pewno by im nie zaszkodziła. Dzięki niej i nam, i im, i wszystkim innym żyłoby się łatwiej i przyjemniej. Łatwo powiedzieć, tylko jak nauczyć manier brzdąca, któremu mnóstwo rzeczy (włącznie z galopem pod stolikami w restauracji i włażeniem dziadkowi na głowę) uchodziło dotąd płazem? I od czego zacząć? Oto nasze propozycje. Nauka nieprzerywania dorosłym Rozmawiasz z przyjaciółką, a twoje dziecko wyskakuje ze skóry, żeby ci coś powiedzieć. „Mamo, mamoooo, MAMOOOOO!” – woła coraz głośniej. A gdy to nie pomaga, szarpie cię za rękaw, bluzkę lub za spodnie, bo bardzo, ale to bardzo chciałoby mieć cię tylko dla siebie. Co robić? Najczęściej w takiej sytuacji z jednej strony napominasz dziecko, z drugiej usiłujesz rozmawiać dalej, mimo że staje się to coraz trudniejsze, a dziecko coraz natarczywiej domaga twojej uwagi? Spróbuj wyjść z tego impasu inaczej. Kucnij przy dziecku, spójrz mu w oczu i spokojnie wytłumacz, czego od niego oczekujesz: „Kasiu, rozmawiam teraz z panią, to potrwa jeszcze kilka minut. Chciałabym, żebyś mi nie przerywała”. Jeśli posłucha, koniecznie je pochwal, bo na pewno kosztowało je to wiele trudu. Jeśli nie, unieś w górę palec, dając mu w ten sposób sygnał, by zamilkło, ale nie przerywaj rozmowy. Czekanie na swoją kolej jest dla kilkulatka bardzo, bardzo trudne (kłopot z tym ma nawet wielu dorosłych!), więc licz się z tym, że taka nauka może trochę potrwać. Czytaj też: Warto rozmawiać z dzieckiem Nauka... Jak pobrać i aktywować bon turystyczny: instrukcja rejestracji na PUE ZUS (krok po kroku) Ukraińskie imiona: męskie i żeńskie + tłumaczenie imion ukraińskich Mądre i piękne cytaty na urodziny –​ 22 sentencje urodzinowe Ile wypada dać na chrzciny w 2022 roku? – kwoty dla rodziny, chrzestnych i gości Gdzie nad morze z dzieckiem? TOP 10 sprawdzonych miejsc dla rodzin z maluchami Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić? 5 dni opieki na dziecko – wszystko, co trzeba wiedzieć o nowym urlopie PESEL po 2000 - zasady jego ustalania Najczęściej nadawane hiszpańskie imiona - ich znaczenie oraz polskie odpowiedniki Gdzie można wykorzystać bon turystyczny – lista podmiotów + zmiany przepisów Urlop ojcowski 2022: ile dni, ile płatny, wniosek, dokumenty Przedmioty w 4 klasie – czego będzie uczyć się dziecko? 300 plus 2022 – dla kogo, kiedy składać wniosek? Co na komary dla niemowląt: co wolno stosować, czego unikać? Urwany kleszcz: czy usuwać główkę kleszcza, gdy dojdzie do jej oderwania? Bon turystyczny – atrakcje dla dzieci, za które można płacić bonem 300 plus dla zerówki w 2022 roku – czy Dobry Start obejmuje sześciolatki? Jak wygląda rekrutacja do liceum 2022/2023? Jak dostać się do dobrego liceum? Edukacja proekologiczna dorosłych to ważny element w procesie przeciwdziałania zmianom 10 minut czytania - polub, linkuj, komentuj! Większość obserwowanych przeze mnie ekologicznych działań edukacyjnych jest skierowana do najmłodszych. To efektywne podejście do wychowania świadomych obywateli, którzy uczeni od najmłodszych lat, będą posiadali odpowiedni zasób wiedzy oraz utrwalone, zautomatyzowane ekonawyki. Jednak to, w jakim świecie będą dorastać i jaki w końcu odziedziczą, zależy w dużej mierze teraz od osób dorosłych. Dlatego edukacja proekologiczna dorosłych to ważny element w procesie przeciwdziałania zmianom klimatu. Projektowanie zatem działań edukacyjnych skierowanych do grupy 18+ to pilna konieczność, ale i oczekiwana potrzeba. Dlaczego? Gdyż Polki i Polacy nie mają skąd się nauczyć o zmianach klimatu oraz metodach ich spowalniania. Świadomość ekologiczna Polaków i Polek W trwających od 2011 roku badaniach podłużnych Ministerstwa Klimatu i Środowiska[1] możemy znaleźć dowody na wzrost świadomości wagi tematu ekologii dla naszych obywatelek i obywateli. Jednym z zadań było wybranie z zamkniętej puli trzech dziedzin, z którymi Polska ma najwięcej problemów. Jeszcze w 2018 roku na pierwszym miejscu plasowała się ochrona zdrowia (55%). Ochrona środowiska była dopiero na miejscu siódmym, nawet nie wchodząc do pierwszej trójki. Jednak już w 2020 roku to właśnie ta dziedzina zajęła czołową pozycję, notując wzrost z 17% do 51%. To wzrost o 34 punkty procentowe w dwa lata! Jednak mimo optymizmu płynącego z tej części badania, przy dokładnym przyjrzeniu się kolejnym sekcjom oraz innym badaniom, możemy wywnioskować, że o ile jesteśmy bardziej świadomi i świadome problematyczności tematu, to z praktyką nadal nie jest dobrze. Świadczą o tym poniższe liczby: marnujemy 247 kg jedzenia rocznie na osobę, co daje nam 5. miejsce w Unii Europejskiej (średnia 173 kg) i ta statystyka rośnie z roku na rok[2]; 29% z nas przyznaje, że używa zbyt wielu toreb foliowych[3]; tylko 21% z nas deklaruje, że korzysta z wtórnego obiegu rzeczy (wymiana, sprzedaż, kupno rzeczy używanych)[4]; około połowa z nas wyrzuca przedmioty, które się zepsuły lub przestały być potrzebne, z czego tylko 36,5% naprawia[5]; 41% z nas przyznaje, że nie podejmuje działań mających na celu zmniejszenie ilości generowanych przez siebie odpadów, ponieważ nie wiemy jak (33,3%), nie uważamy tej kwestii za ważną (27,7%), twierdzimy, że nie produkujemy ich zbyt dużo (23,1%)[6], co oczywiście nie jest prawdą, jeżeli sprawdzimy, jak prezentują się roczne statystyki liczby odpadów wytworzonych przez jedną osobę – w 2016 roku było to 303 kg[7], a w 2018 już 332 kg[8] (rośnie z roku na rok); dla 45,4% osób nie ma znaczenia, w co są zapakowane produkty oraz czy są nadmiernie opakowane[9] lub czy łatwo da się te opakowania przetworzyć[10]; chociaż o wiele więcej osób, w porównaniu z badaniem z 2018 roku[11], deklaruje regularne segregowanie śmieci – skok z 62% do 96%(!), to nadal robimy to niepoprawnie – 50% z nas ignoruje fakt, że baterie należy wyrzucić do innego kosza niż „zmieszane”, 42% osób nie wie, co zrobić w przypadku przeterminowanych leków, 48% osób nie oddaje sprzętu RTV/AGD do miejsc zbiórki elektrośmieci, a 38% osób wyrzuca (toksyczne) świetlówki do zwykłego pojemnika![12] ponad połowa Polaków przegrzewa swoje mieszkania, utrzymują średnią temperaturę na poziomie 22°C i więcej[13], tym samym przyczyniając się do wyższej emisji dwutlenku węgla. Jak zatem widać, mimo że teoretycznie nasza świadomość ekologiczna zwiększa się, to nadal pozostaje ona wciąż niewystarczająca. Photo by Guillaume de Germain on Unsplash Grupa docelowa W zmianie zachowania wszystko zaczyna się od świadomości. Jednak niemniej ważna jest także postawa wobec tematu ekologii, gdyż to ona wpływa na motywację do rozwoju w zagadnieniach związanych ekologicznym stylem życia. Wg raportu „Ziemianie atakują 2020”[14] przygotowanego przez firmę badawczą Kantar – Polki i Polacy dzielą się na pięć grup w zależności od tego, jaki reprezentujemy stosunek do kwestii środowiskowych. I tak: „Nieczekajkowie” (12%) – osoby o najwyższym poziomie świadomości, aktywiści; „Świadomici” (19%) – tzw. ekolodzy fasadowi, przejmują się, ale nie podejmują dużych zmian w codziennym zachowaniu; „Niepokojonie” (25%) – osoby, które chcą, ale nie wiedzą jak; „Dobrzeżyje” (26%) – nieprzekonani, nie czują jednostkowej odpowiedzialności; „Bezściemianie” (11%) – nie wierzą w zmiany klimatu, to jakaś bajka, a nie ich sprawa. Zatem projektowanie działań oraz sposób ich komunikacji powinien uwzględniać te postawy. Na podstawie analizy profilu grup najwdzięczniejsza dla edukatorów grupą wydają się być „Niepokojonie”, którzy chcą coś zmienić, czują taką potrzebę, jednak to „jak” jest dla nich niewiadomą. Grupa, o której także warto pamiętać to „Nieczekajkowie”, którą absolutnie warto zaprosić do współtworzenia tematyki planowanych wydarzeń. Mogą oni pomóc w dostarczeniu odpowiednich podstaw merytorycznych i pomysłów działań. Powyższy podział wydaje się również istotny z perspektywy tworzenia materiałów edukacyjnych i języka, jakim będziemy operować. Świadomość bariery językowej w postaci nieznajomości fachowej nomenklatury mogą spowodować paradoks występujący na rynku księgarskim, którego ekopublikacje albo są kierowane do dzieci, albo są poważnymi i ciężkimi rozprawami dla osób, które już posiadają dobry grunt. Niewiele jest pomiędzy, czyli materiałów konkretnych, prostych, praktycznych, lecz niedziecinnych. Choć faktycznie często dochodzą do mnie informacje, że osoby wchodzące w temat ekologii preferują właśnie niektóre wydawnictwa dla najmłodszych, gdyż są bardziej przyswajalne i ciekawiej skonstruowane niż książki powiedzmy branżowe. Od czego zacząć? Drogę do tworzenia ciekawych działań edukacyjnych najlepiej rozpocząć od samodzielnego wzmacniania świadomości ekologicznej. We wchodzeniu na zieloną ścieżkę bardzo mi pomogły ekoblogi, takie jak: „Na nowo śmieci”, „Ograniczam się” i „Organiczni”, pomogły również publikacje: „Styl życia Zero Waste. Śmieć mniej, żyj lepiej” Amy Korst i „Jak uratować świat” Arety Szpury. Dobrze również posiłkować się aktualnymi badaniami i raportami, a także wiarygodnymi statystykami. Lektury zainspirują nas do wypisania wyzwań, z którymi chcielibyśmy pracować. I tak, jeśli w badaniach pojawia się informacją o wzrastającym poziomie marnowania żywności – nauczmy, jak tego nie robić, np. poprzez warsztaty kulinarne z wykorzystaniem resztek czy dotyczące odpowiedniego planowania zakupów. Jeśli niepoprawnie segregujemy śmieci – przygotujmy zajęcia o tym, jak prawidłowo rozdzielać odpady oraz gdzie i dlaczego należy oddawać sprzęt AGD czy leki. Jeśli nie reperujemy ubrań czy sprzętów – może warto założyć kawiarenkę naprawczą, gdzie nauczymy się podstawowych domowych sposobów czy np. szycia woreczków na warzywa ze starych ubrań. Jeśli nie wiemy, jak ograniczyć liczbę odpadów – przygotujmy serię edukacyjną o tzw. stylu życia zero waste, by pokazać alternatywy dla zapakowanych w plastik produktów, np. poprzez samodzielne tworzenie środków czystości środków pielęgnacji czy informując, gdzie i jak w okolicy można zrobić zakupy do swoich toreb i pojemników. Prostota i praktyczność Z moich doświadczeń wynika, że najprostsze działanie, jakie możemy zaprojektować, to stworzenie przestrzeni do rozmowy, a przede wszystkim przestrzeń do dzielenia się indywidualnymi praktykami. Takie spotkania są istotne z perspektywy nierównomiernie nabytej wiedzy, ale też docenienie pracy wykonanej przez osoby, które są kawałek dalej na ścieżce do ekologicznego stylu życia. Takie spotkania można ułożyć w cykle, które przyjmą np. ramy dyskusyjnego klubu książkowo-filmowego, gdzie omawiane są wyselekcjonowane pozycje dotyczące różnych aspektów środowiskowych. W takim klubie łatwiej motywować się do codziennych zmian, ale też wspierać się w poszukiwaniu nowych proekologicznych praktyk. Warto również baczyć na aktualne niestandardowe święta czy dni i dobierać temat wydarzeń do wypadającego właśnie terminu. Dlatego spotkanie nt. oszczędzania, ale i znaczenia wody warto zrobić 17 czerwca, czyli w Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą, a o szkodliwości cyfrowego śladu węglowego zaraz po 3 maja, w który wypada Dzień bez Komputera. Kalendarz zawierający informacje o tych „zielonych” datach znajdziecie w publikacji mojego autorstwa pt. „Zielona instytucja kultury”. W przygotowywaniu wydarzeń edukacyjnych należy zawsze pamiętać o ich nadrzędnych celach. Możemy je podzielić na: przywracające kontakt z naturą (w celu zachowania dobrostanu psychicznego i fizycznego, a także szacunku do otaczającej przyrody), np.: spacery leśne, wspólne sadzenie drzew, nauka ogrodnictwa, zbijanie budek dla ptaków i hoteli dla owadów, zielarstwo, plogging; podnoszące świadomość ekologiczną, aby zmieniać zachowania i nawyki, z przykładowych zakresów: - oszczędzanie energii, ciepła i wody; - ograniczanie liczby produkowanych śmieci i życie zero waste; - wspomaganie bioróżnorodności; ograniczanie zanieczyszczania powietrza; co to jest ekościema (ang. greenwashing) i jak ją rozpoznać. uczące samowystarczalności (aby minimalizować liczbę produkowanych śmieci i ograniczać zużycie energii) w zakresie napraw, renowacji i przedłużania życia produktów, hodowania własnych ziół, warzyw i przypraw, samodzielnego przygotowywania środków czystości i kosmetyków pielęgnacyjnych, odnawialnych źródeł energii. Proponuję także projektowanie działań edukacyjnych procesowych, które pomogą wybranej wspólnocie wypracować najlepsze ekologiczne rozwiązania dopasowane do potrzeb ich otoczenia. Takie doświadczenie może pomóc uruchomić sąsiedzką wypożyczalnie sprzętów (wiertarka), czy zainspiruje do napisania wniosku o zamontowanie paneli fotowoltaicznych i zbiornika na deszczówkę przez wspólnotę zamieszkującą w danym budynku. Spójność przede wszystkim To, o czym należy bezwzględnie pamiętać, to podejście holistyczne przy tworzeniu i przeprowadzaniu zajęć edukacyjnych, aby nie tylko tematyka działań miała na celu naukę i wzmacnianie ekopraktyk. Niemniej ważne jest to, w jaki sposób wydarzenie zostanie rozpromowane (bez nadmiaru ulotek), z jakich pomocy edukacyjnych, czy materiałów będziemy korzystać (tych wielokrotnego użytku, trwałych), czy w trakcie wydarzenia jest dostępny kosz do segregacji odpadów, a catering nie podaje jedzenia na plastikowych talerzykach, a wody w plastikowych butelkach, czy na wydarzenie można dojechać rowerem lub transportem publicznym. Takie całościowe podejście świadczy o naszej integralności i pomoże we wzmacnianiu pozytywnych wyborów uczestników, którzy często nieświadomie oswoją się z zaobserwowanymi ekologicznymi rozwiązaniami. Na koniec warto wspomnieć, że nawet jeśli działanie edukacyjne nie dotyczmy bezpośrednio ekologii, to nadal powinniśmy tak je przygotować, aby było ono nieszkodliwe dla środowiska. W tym przypadku liczy się każdy gest. Joanna Tabaka – trenerka, mentorka, blogerka i podcasterka, ekspertka ds. komunikacji oraz budowania strategii rozwoju publiczności w sektorze kultury. Od kilku lat przygląda się działaniom proekologicznym i szuka sposobów na dzielenie się wiedzą i praktyką w tymże zakresie, a szczególnie na temat roli, jaką mogą odegrać w tym procesie instytucje kultury. Podwójna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przeprowadziła ponad 100 warsztatów i spotkań z zakresu promocji kultury i ekologii. Prowadzi dwa blogi: Widok na Widownię ( oraz Zielona Instytucja Kultury ( Jest autorką dwóch publikacji: „Kultura naturze, z Syrenką w tle. Dobre praktyki proekologiczne w warszawskich instytucjach kultury" oraz „Zielona Instytucja Kultury”. Interesujesz się edukacją osób dorosłych w zakresie ekologii? Szukasz inspiracji, sprawdzonych źródeł informacji i niestandardowych form pracy? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat opublikowane na polskim EPALE! Zobacz także: Zanim kupisz, zanim wyrzucisz… Pomysły na ekologiczne projekty edukacyjne Warsztaty kulinarne i ogrodnicze w celu przeciwdziałania zmianom klimatu Bierna edukacja ekologiczna – jak podświadomie kształtować pozytywne ekonawyki Kultura naturze, z Syrenką w tle. Dobre praktyki proekologiczne w warszawskich instytucjach kultury Technologia dla planety - narzędzia i aplikacje zwiększające świadomość ekologiczną Trenerzy dla Planety - Ekoporadnik i kodeks 6 ZASAD Edukacja dorosłych na rzecz walki ze światowym kryzysem zapyleń Źródła:

kurs dobrego wychowania dla dorosłych